JĘZYKI SŁOWIAŃSKIE, grupa języków należących do rodziny indoeuropejskiej, którymi posługuje się ponad 440 milionów ludzi w Europie Wschodniej oraz Azji Północnej i Środkowej. Trzynaście obecnie istniejących języków słowiańskich dzieli się na trzy grupy: 1) grupa wschodniosłowiańska obejmuje język rosyjski, ukraiński i białoruski; 2) zachodniosłowiański obejmuje język polski, czeski, słowacki, kaszubski (który jest używany na niewielkim obszarze w północnej Polsce) oraz dwa języki łużyckie (lub serbolski) - górnołużycki i dolnołużycki, powszechne na niewielkich obszarach we wschodnich Niemczech; 3) grupa południowosłowiańska obejmuje: język serbsko-chorwacki (używany w Jugosławii, Chorwacji oraz Bośni i Hercegowinie), słoweński, macedoński i bułgarski. Ponadto istnieją trzy martwe języki – słowiański, który zniknął na początku XX wieku, połabski, który wyginął w XVIII wieku i staro-cerkiewno-słowiański – język pierwszych słowiańskich przekładów Pisma Świętego, który opiera się na jednym ze starożytnych dialektów południowosłowiańskich i który był używany w nabożeństwach w słowiańskiej cerkwi prawosławnej, ale nigdy nie był językiem codziennym ( cm... JĘZYK STAROSŁOWIAŃSKI).

We współczesnych językach słowiańskich istnieje wiele słów wspólnych z innymi językami indoeuropejskimi. Wiele słowiańskich słów jest podobnych do odpowiadających im angielskich, na przykład: siostra - siostra,trzy - trzy,nos - nos,dobranoc itd. W innych przypadkach ogólne pochodzenie słów jest mniej oczywiste. rosyjskie słowo zobaczyć podobny do łaciny videre, rosyjskie słowo pięć spokrewniony z niemieckim fünf, łac quinque(por. termin muzyczny kwintet), Grecki penta, który występuje np. w zapożyczonym słowie pięciokąt(dosł „pięciokąt”) .

Ważną rolę w systemie słowiańskiego konsonantyzmu odgrywa palatalizacja - zbliżanie się płaskiej środkowej części języka do podniebienia podczas wymawiania dźwięku. Prawie wszystkie spółgłoski w językach słowiańskich mogą być zarówno twarde (niespalatalizowane), jak i miękkie (palatalizowane). W dziedzinie fonetyki istnieją również istotne różnice między językami słowiańskimi. W języku polskim i kaszubskim zachowały się np. dwie nasalizowane (nosowe) samogłoski - ą oraz BŁĄD zniknął w innych językach słowiańskich. Języki słowiańskie znacznie różnią się pod względem stresu. W języku czeskim, słowackim i łużyckim akcent zwykle pada na pierwszą sylabę wyrazu; w języku polskim - przedostatni; w serbsko-chorwackim można akcentować każdą sylabę z wyjątkiem ostatniej; w języku rosyjskim, ukraińskim i białoruskim akcent może padać na dowolną sylabę tego słowa.

Wszystkie języki słowiańskie, z wyjątkiem bułgarskiego i macedońskiego, mają kilka rodzajów deklinacji rzeczowników i przymiotników, które różnią się w sześciu lub siedmiu przypadkach, liczbą i trzema rodzajami. Obecność siedmiu przypadków (mianownik, dopełniacz, celownik, biernik, instrumentalny, lokalny lub przyimkowy i wołacz) świadczy o archaizmie języków słowiańskich i ich bliskości do języka indoeuropejskiego, który miał mieć osiem przypadków. Ważną cechą języków słowiańskich jest kategoria formy czasownika: każdy czasownik odnosi się do formy doskonałej lub niedoskonałej i oznacza odpowiednio albo pełną, albo trwałą lub powtarzalną czynność.

Siedlisko plemion słowiańskich w Europie Wschodniej w 5-8 wieku. OGŁOSZENIE szybko się rozwijał i do VIII wieku. wspólny język słowiański rozprzestrzenił się z północy Rosji na południe Grecji oraz od Łaby i Morza Adriatyckiego po Wołgę. Do 8 lub 9 c. był to w zasadzie jeden język, ale stopniowo różnice między dialektami terytorialnymi stały się bardziej zauważalne. Do X wieku. istnieli już poprzednicy nowożytnych języków słowiańskich.

Słowiańska grupa języków jest dużą gałęzią języków indoeuropejskich, ponieważ Słowianie są największą grupą ludzi w Europie zjednoczonych podobną mową i kulturą. Korzysta z nich ponad 400 milionów ludzi.

Informacje ogólne

Grupa języków słowiańskich to gałąź języków indoeuropejskich używanych na większości Bałkanów, części Europy Środkowej i północnej Azji. Jest najbliżej spokrewniony z językami bałtyckimi (litewskim, łotewskim i wymarłym językiem staropruskim). Języki należące do grupy słowiańskiej pochodziły z Europy Środkowo-Wschodniej (Polska, Ukraina) i rozprzestrzeniły się na pozostałe ww. terytoria.

Klasyfikacja

Istnieją trzy grupy gałęzi południowosłowiańskich, zachodniosłowiańskich i wschodniosłowiańskich.

W przeciwieństwie do wyraźnie odbiegających literackich granice językowe nie zawsze są oczywiste. Istnieją dialekty przejściowe łączące różne języki, z wyjątkiem obszaru, gdzie Słowianie Południowi są oddzieleni od innych Słowian przez Rumunów, Węgrów i niemieckojęzycznych Austriaków. Ale nawet na tych odizolowanych obszarach istnieją pewne pozostałości dawnej ciągłości dialektalnej (na przykład podobieństwo rosyjskiego i bułgarskiego).

Dlatego należy zauważyć, że tradycyjna klasyfikacja w postaci trzech odrębnych gałęzi nie powinna być traktowana jako prawdziwy model rozwoju historycznego. Bardziej słusznie jest wyobrazić sobie to jako proces, w którym stale zachodziło różnicowanie i reintegracja dialektów, w wyniku czego słowiańska grupa języków ma niesamowitą jednorodność na całym terytorium jej dystrybucji. Przez wieki krzyżowały się drogi różnych narodów, mieszały się ich kultury.

Różnice

Ale nadal przesadą byłoby założenie, że komunikacja między dowolnymi dwoma użytkownikami różnych języków słowiańskich jest możliwa bez żadnych trudności językowych. Wiele różnic w fonetyce, gramatyce i słownictwie może powodować nieporozumienia nawet w prostej rozmowie, nie mówiąc już o trudnościach w wypowiedzi dziennikarskiej, technicznej i artystycznej. Tak więc rosyjskie słowo „zielony” jest rozpoznawalne dla wszystkich Słowian, ale „czerwony” oznacza „piękny” w innych językach. Suknja to „spódnica” w języku serbsko-chorwackim, „płaszcz” w języku słoweńskim, podobnie jak „materiał” – „sukienka” w języku ukraińskim.

Wschodnia grupa języków słowiańskich

Obejmuje język rosyjski, ukraiński i białoruski. Rosyjski jest językiem ojczystym prawie 160 milionów ludzi, w tym wielu mieszkańców krajów byłego Związku Radzieckiego. Jego główne dialekty to północny, południowy i przejściowy centralny. Obejmuje również dialekt moskiewski, na którym opiera się język literacki. W sumie około 260 milionów ludzi na świecie mówi po rosyjsku.

Oprócz „wielkich i potężnych” wschodniosłowiańska grupa języków obejmuje jeszcze dwa główne języki.

• ukraiński, który dzieli się na dialekty północne, południowo-zachodnie, południowo-wschodnie i karpackie. Forma literacka oparta jest na dialekcie kijowsko-połtawskim. Ponad 37 milionów ludzi mówi po ukraińsku na Ukrainie i w sąsiednich krajach, a ponad 350 000 osób posługuje się tym językiem w Kanadzie i Stanach Zjednoczonych. Wynika to z obecności dużej etnicznej społeczności osadników, którzy opuścili kraj pod koniec XIX wieku. Dialekt karpacki, zwany także karpacki, bywa postrzegany jako odrębny język.
• białoruski – mówi nim około siedmiu milionów ludzi na Białorusi. Jej głównymi dialektami są: południowo-zachodni, którego niektóre cechy można wytłumaczyć bliskością ziem polskich, oraz północny. Na pograniczu tych dwóch grup znajduje się dialekt miński, stanowiący podstawę języka literackiego.

Oddział zachodniosłowiański

Obejmuje dialekty polskie i inne Lechitów (kaszubski i jego wymarłą wersję - słowińską), łużycką i czechosłowacką. Ta grupa słowiańska jest również dość powszechna. Ponad 40 milionów ludzi mówi po polsku nie tylko w Polsce i innych częściach Europy Wschodniej (szczególnie na Litwie, Czechach i Białorusi), ale także we Francji, USA i Kanadzie. Jest również podzielony na kilka podgrup.

dialekty polskie

Główne z nich to północno-zachodnie, południowo-wschodnie, śląskie i mazowieckie. Gwara kaszubska zaliczana jest do języków pomorskich, które podobnie jak język polski zaliczane są do lechickich. Jej głośniki mieszkają na zachód od Gdańska i na wybrzeżu Morza Bałtyckiego.

Wymarły gwara słowińska należała do północnej grupy gwar kaszubskich, różniącej się od południowej. Innym nieużywanym językiem lechickim jest połabski, używany w XVII i XVIII wieku. Słowianie żyjący w rejonie Łaby.

Jego jest serbolicki, którym nadal posługują się mieszkańcy Łużyc we wschodnich Niemczech. Posiada dwa literackie (używane w Budziszynie i okolicach) i dolnołużyckie (powszechne w Cottbus).

Czechosłowacka grupa językowa

Obejmuje:

• Czeski, którym posługuje się w Czechach około 12 milionów ludzi. Jego dialekty to czeski, morawski i śląski. Język literacki powstał w XVI wieku w Czechach Środkowych na bazie dialektu praskiego.
• Słowacki, używany przez około 6 milionów ludzi, większość to mieszkańcy Słowacji. Mowa literacka powstała na bazie dialektu środkowosłowackiego w połowie XIX wieku. Dialekty zachodniosłowackie są podobne do morawskich i różnią się od dialektów centralnych i wschodnich, które mają wspólne cechy z polskim i ukraińskim.

grupa języków południowosłowiańskich

Spośród trzech głównych jest najmniejsza pod względem liczby mówców. Jest to jednak ciekawa grupa języków słowiańskich, których lista, podobnie jak ich dialekty, jest bardzo obszerna.

Są one klasyfikowane w następujący sposób:

1. Podgrupa wschodnia. Obejmuje:

2. Podgrupa zachodnia:

• Język serbsko-chorwacki – posługuje się nim około 20 milionów ludzi. Podstawą wersji literackiej był dialekt sztokawski, powszechny na większości terytoriów bośniackich, serbskich, chorwackich i czarnogórskich.
• Słoweński - używany przez ponad 2,2 miliona ludzi w Słowenii i okolicznych regionach Włoch i Austrii. Ma pewne cechy wspólne z chorwackimi dialektami i zawiera wiele dialektów, które różnią się między sobą. W słoweńskim (w szczególności w jego zachodnich i północno-zachodnich dialektach) odnaleźć można ślady dawnych związków z językami zachodniosłowiańskimi (czeskim i słowackim).

Wysyłanie dobrej pracy do bazy wiedzy jest proste. Skorzystaj z poniższego formularza

Studenci, doktoranci, młodzi naukowcy korzystający z bazy wiedzy w swoich studiach i pracy będą Ci bardzo wdzięczni.

Wysłany dnia http://www.allbest.ru/

MINISTERSTWO EDUKACJI I NAUKI FEDERACJI ROSYJSKIEJ

Federalna autonomiczna instytucja edukacyjna szkolnictwa wyższego

„KRYMSKI FEDERALNY UNIWERSYTET NAZWA PO V.I. Vernadsky "(Federalna Państwowa Autonomiczna Instytucja Edukacyjna Szkolnictwa Wyższego" V.I. Vernadsky KFU ")

AKADEMIA TAVRIC

Wydział Filologii Słowiańskiej i Dziennikarstwa

na temat: Współczesne języki słowiańskie

wg dyscypliny: „Wstęp do filologii słowiańskiej”

Wypełnił: Bobrova Marina Sergeevna

Opiekun naukowy: Malyarchuk-Proshina Ulyana Olegovna

Symferopol - 2015

Wstęp

1. Współczesne języki słowiańskie. Informacje ogólne

1.1 grupa zachodniosłowiańska

1.2 grupa południowosłowiańska

1.3 grupa wschodniosłowiańska

2. Grupa języków zachodniosłowiańskich

2.1 Język polski

2.2 język czeski

2.3 Język słowacki

2.4 język serbski

2.5 Język połabski

3. Grupa języków południowosłowiańskich

3.1 Język serbsko-chorwacki

3.2 język słoweński

3.3 Język bułgarski

3.4 Język macedoński

4. Grupa języków wschodniosłowiańskich0

4.1 Język rosyjski

4.2 Język ukraiński

4.3 Język białoruski

Wniosek

Literatura

Wstęp

Słowiańskajęzykoraz- grupa pokrewnych języków rodziny indoeuropejskiej (patrz. Języki indoeuropejskie). Ukazuje się w Europie i Azji. Łączna liczba prelegentów to ponad 290 milionów osób. Różnią się one dużym stopniem zbliżenia do siebie, co znajdujemy w rdzeniu słowa, afiksach, budowie słowa, stosowaniu kategorii gramatycznych, budowie zdania, semantyce, systemie regularnych odpowiedników dźwiękowych, alternacjom morfonologicznym. Tę bliskość tłumaczy się zarówno jednością pochodzenia języków słowiańskich, jak i ich długimi i intensywnymi kontaktami na poziomie języków i dialektów literackich. Występują jednak różnice natury materialnej, funkcjonalnej i typologicznej, wynikające z wieloletniego samodzielnego rozwoju plemion i narodowości słowiańskich w różnych uwarunkowaniach etnicznych, geograficznych i historyczno-kulturowych, ich kontaktów z pokrewnymi i niepowiązanymi grupami etnicznymi.

Języki słowiańskie ze względu na stopień ich bliskości dzieli się zwykle na 3 grupy: wschodniosłowiańskie (rosyjski, ukraiński i białoruski), południowosłowiańskie (bułgarski, macedoński, serbsko-chorwacki i słoweński) oraz zachodniosłowiańskie (czeski, słowacki, polski z gwarą kaszubską, która zachowała pewną niezależność genetyczną, górnołużycką i dolnołużycką). Znane są również małe lokalne grupy Słowian z własnymi językami literackimi. Nie wszystkie języki słowiańskie dotarły do ​​nas. Na przełomie XVII i XVIII wieku. język połabski zniknął. Rozmieszczenie języków słowiańskich w obrębie każdej grupy ma swoją własną charakterystykę (patrz języki wschodniosłowiańskie, języki zachodniosłowiańskie, języki południowosłowiańskie). Każdy język słowiański zawiera język literacki ze wszystkimi jego odmianami stylistycznymi, gatunkowymi i innymi oraz własnymi dialektami terytorialnymi.

1 . Współczesne języki słowiańskie. Oinformacje ogólne

1. 1 grupa zachodniosłowiańska

Do grupy zachodniosłowiańskiej należą języki: polski, kaszubski, czeski, słowacki, serbski (górny i dolny), po polsku posługuje się ok. 35 mln osób mieszkających w Polsce, a ok. 2 mln Polaków za granicą (w tym ok. 100 tys. w Czechosłowacji - na Śląsku Cieszyńskim i Orawie). Kaszubi mieszkają w Polsce nad Wisłą, głównie w rejonie Nadmorskim i Kartuz. Ich liczba sięga 200 tys. Na terenie Czechosłowacji reprezentowane są blisko spokrewnione języki czeski i słowacki: w regionach zachodnich około 10 milionów. osób posługuje się językiem czeskim, na wschodzie około 5 milionów mówi po słowacku. Poza Czechosłowacją mieszka około miliona ludzi. Czesi i Słowacy.

Język serbołużycki jest używany na terytorium zachodnich Niemiec wzdłuż górnego biegu rzeki. Hulanka. Górnołużyckie są częścią Saksonii; Dolnołużyce mieszkają w Brandeburgu. Łużyce to mniejszość narodowa byłej NRD; przed II wojną światową było ich ok. 180 tys.; obecnie ich liczbę szacuje się na 150 tys.

Tym samym językami zachodniosłowiańskimi posługuje się około 50 milionów ludzi, co stanowi około 17% ogólnej liczby Słowian i około 10% całej populacji Europy.

Na terenie wschodnich Niemiec języki zachodniosłowiańskie uległy asymilacji niemieckiej w XII-XVI wieku i zanikły. Dane współczesnych nazw miejscowości wskazują na starożytną ludność słowiańską Brandenburgii, Meklemburgii, Saksonii i kilku innych regionów. W XVIII wieku. Zachowana mowa słowiańska nad Łabą, nad rzeką w powiecie Łuchowskim. Ece. Język Słowian Połabskich jest rekonstruowany na podstawie pojedynczych słów i nazw miejscowych znalezionych w dokumentach łacińskich i niemieckich, niewielkich zapisów żywej mowy sporządzonych w XVII-XVIII w. oraz niewielkich słowników z tamtych czasów. W slawistyce nazywany jest „językiem połabskim”.

1.2 grupa południowosłowiańska

Grupa południowosłowiańska obejmuje języki serbsko-chorwacki, słoweński, bułgarski i macedoński. Występują powszechnie na większości Półwyspu Bałkańskiego. Od Słowian wschodnich południowi dalecy są o terytorium Rumunii, od zachodnich - o Węgry i Austrię.

Na terytorium Jugosławii reprezentowane są języki serbsko-chorwacki, słoweński i macedoński. Językiem słoweńskim posługuje się około 1,5 miliona Lovenian mieszkających w Słowenii. 500 tysięcy Słoweńców mieszka poza Jugosławią. Dialekt kajkawski jest językiem przejściowym od słoweńskiego do serbsko-chorwackiego.

Językiem serbsko-chorwackim posługuje się ponad 18 milionów ludzi, jednocząc Serbów i Chorwatów, a także Czarnogórców i Bośniaków. Posługują się jednym literackim językiem serbsko-chorwackim. Język serbsko-chorwacki jest odległy od bułgarskiego szerokim pasem dialektów przejściowych i mieszanych rozciągających się od ujścia rzeki. Timok przez Pirot Vrane, aż do Prizren.

Macedoński jest używany przez ludność na południe od Skopje w Jugosławii, Grecji i Bułgarii. Na zachodzie terytorium dystrybucji tego języka ograniczają jeziora Ochrydzkie i Presniańskie, na wschodzie rzeka. Struma. Łączna liczba Macedończyków jest trudna do ustalenia, ale w sumie niewiele przekracza 1,5 miliona.Język macedoński został przetworzony literacko dopiero po II wojnie światowej.

Po bułgarsku mówi około 9 milionów ludzi mieszkających w Bułgarii. Oprócz Macedończyków mieszkających w Grecji należy zauważyć, że poza Bułgarią i Jugosławią mieszka setka: Słoweńcy w Trieście, Włochy, Austria, Serbowie i Chorwaci (ok. 120 tys.) – na Węgrzech i w Rumunii, Bułgarzy w Mołdawii i na Ukrainie. Całkowita liczba Słowian południowych to około 31 milionów ludzi.

1.3 grupa wschodniosłowiańska

Języki wschodniosłowiańskie są używane jako główne języki na całej Nizinie Wschodnioeuropejskiej na północ od Morza Czarnego i Kaspijskiego oraz na Kaukazie, na wschód od rzek Prut i Dniestr. Szczególnie rozpowszechniony jest język rosyjski, który jest środkiem komunikacji międzyetnicznej dla wielu Słowian (ponad 60 milionów).

2. Grupa języków zachodniosłowiańskich

2.1 Język polski

Polacy używają pisma łacińskiego. Aby przekazać niektóre dźwięki, znaki diakrytyczne są używane w literach łacińskich i kombinacjach liter.

W języku literackim występuje osiem samogłosek. Samogłoski nosowe nie zawsze są wymawiane w ten sam sposób, w niektórych pozycjach zanikają podteksty nosowe.

Terytorium rozpowszechnienia języka polskiego dzieli się na pięć grup gwarowych: wielkopolską, małopolską, śląską, mazowiecką i kaszubską. Najbardziej rozległe tereny zajmują gwary wielkopolskie, małopolskie i mausoskie.

Podział na dialekty opiera się na dwóch cechach fonetyki polskiej: 1) Mazurach, 2) specyfice fonetyki międzywyrazowej. Mazurea dominuje na Mausoshie, Małopolsce i północnej części Sesia.

Najbardziej znaczące cechy charakteryzuje gwara kaszubska, która rozciąga się na zachód od dolnej Wisły. Liczba użytkowników tego dialektu sięga 200 tysięcy osób. Niektórzy badacze uważają, że dialekt kaszubski powinien być postrzegany jako język niezależny i przypisywany podgrupie zachodniosłowiańskiej.

Cechy dialektu:

1. Inne miejsce stresu od polskiego. W południowej części Kaszub akcent pada na początkową sylabę, na północy akcent jest swobodny i wszechobecny.

2. Wymowa ciała stałego s, dz.

3. Wymowa samogłosek i (y) i jak ё.

4. Obecność miękkiej spółgłoski przed grupą - ar-.

5. Utrata nosa po miękkich spółgłoskach i przed wszystkimi spółgłoskami z wyjątkiem d, n, s, z, r, t.

6. Częściowe zachowanie różnic samogłosek w długości i zwięzłości.

2.2 Czech

Czeska grafika używa alfabetu łacińskiego. Do transmisji czeskich dźwięków wprowadzono pewne zmiany i innowacje w oparciu o użycie akcentów.

Pisownia czeska jest zdominowana przez zasadę morfologiczną, ale istnieje szereg pisowni historycznych.

Obszar dystrybucji języka czeskiego charakteryzuje się różnorodnością dialektalną. Najważniejszymi grupami dialektowymi są: czeski (Czechy i Zachodnie Morawy), Środkowomorawski i Lasz (Śląsk i północno-wschodnie Morawy). Klasyfikacja ta opiera się głównie na różnicach w wymowie samogłosek długich. Wśród wymienionych grup dialektów wyróżnia się mniejsze jednostki gwarowe (w grupie czeskiej wyróżniają się dialekty środkowoczeskie, północnoczeskie, zachodnioczeskie i północno-wschodnie; zróżnicowanie dialektalne jest szczególnie duże na Morawach). Należy zauważyć, że wiele dialektów Moraw Wschodnich jest zbliżonych do języka słowackiego

2 . 3 język słowacki

Ukazuje się we wschodnich regionach Czechosłowacji. Jest najbliżej do języka czeskiego, z którym ma wspólną strukturę gramatyczną i znaczną część podstawowego słownictwa (nazwy zjawisk przyrodniczych, zwierząt, roślin, części roku i dni, wiele przedmiotów gospodarstwa domowego itp. są identyczne ) ..

Język słowacki składa się z trzech dialektów: zachodniosłowackiego, którego wiele cech jest zbliżonych do sąsiednich morawskich dialektów języka czeskiego, środkowosłowackiego jest podstawą dialektu współczesnego języka literackiego, wschodniosłowackiego, którego niektóre dialekty świadczą o Wpływy polskie lub ukraińskie.

2. 4 język serbskiDo

Serbowie Łużyccy to potomkowie Słowian Zachodnich, którzy w przeszłości zajmowali tereny między Odrą a Łabą i zostali zgermanizowani. Posługują się oni dość ostro różnymi dialektami: górnołużyckim i dolnołużyckim, w związku z czym istnieją dwa odpowiadające sobie języki literackie. Ponadto należy zwrócić uwagę na obecność dialektu wschodnioużyckiego (mużakowskiego).

Pismo w obu językach łużyckich pojawiło się w XVI wieku.

Grafika jest łacińska.

2.5 Język połabski

Z języka plemion, które niegdyś zamieszkiwały tereny Odry i Elby, zachowały się jedynie informacje o języku plemienia Drevlyan, które żyło na lewym brzegu Łaby w okolicach Luneburga (Hannovrer). Ostatni mówcy języka połabskiego wymarli pod koniec XVIII wieku, a nasze informacje o nim opierają się na zapiskach i słownikach tego języka sporządzonych przez niemieckich miłośników sztuki ludowej.

Cały region Słowian Połabskich dzieli się zwykle na grupy dialektów Velet, Obodrit i Drevlyan, ale nie ma dokładnych informacji o dwóch pierwszych.

3 . grupa języków południowosłowiańskich

3.1 Język serbsko-chorwacki

Językiem serbsko-chorwackim posługują się trzy narody – Serbowie, Chorwaci i Czarnogórcy, a także Bośniacy, mieszkańcy Bośni i Hercegowiny. Obecnie różnice między serbską i chorwacką wersją języka literackiego dotyczą tylko słownictwa i wymowy. Forma graficzna tych opcji jest inna; Serbowie używają alfabetu cyrylicy, który wywodzi się z rosyjskiego alfabetu cywilnego, oraz alfabetu chorwackiego. Język serbsko-chorwacki charakteryzuje się znaczną różnorodnością dialektalną. Zwyczajowo rozróżnia się trzy główne dialekty: sztokawski, czakawski i kajkawski. Nazwiska te zostały przez nich uzyskane na podstawie stosunkowo nieistotnej cechy zaimka pytającego, który Dialekt sztokawski zajmuje większość terytorium języka serbsko-chorwackiego. Dialekt czakawski zajmuje obecnie stosunkowo mało znaczące terytorium języka serbsko-chorwackiego: wybrzeże Dalmacji, zachodnia część Chorwacji, część Istrii i przybrzeżne wyspy Krk, Rab, Brač, Korcula itp. znajdujące się na terytorium tego dialekt).

3.2 język słoweński

Słoweński język literacki wykorzystuje chorwacką grafikę.

Terytorium języka słoweńskiego wyróżnia się niezwykłą różnorodnością dialektalną. Wynika to z rozdrobnienia ludzi, a po części z charakteru reliefu. Wyróżnia się do sześciu grup dialektów: 1) Horutan (skrajny północny zachód); 2) nad morzem (na zachód od Słowenii); 3) Wiechniekrainskaja (na północny zachód od Lublany w dolinie rzeki Sawy); 4) Kraj Dolny (na południowy wschód od Lublany); 5) Styryjczyk (na północnym wschodzie między Dravą a Sabaudią); 6) panoński (skrajny północny wschód) z dialektem zamurskim (za rzeką Murą), który ma długą tradycję literacką.

3. 3 język bułgarski

Bułgarzy używają cyrylicy, która wywodzi się z rosyjskiego alfabetu cywilnego. Bułgarski różni się od rosyjskiego brakiem liter s oraz ech.

Cechą charakterystyczną, która umożliwia grupowanie dialektów bułgarskich, jest wymowa zamienników starego ? . Pod tym względem dialekty ogólnobułgarskie dzielą się na zachodnie i wschodnie. Granica oddzielająca te dwa dialekty przebiega od ujścia rzeki. Vit przez Pleven, Tatar-Pasardzhik, Melnik do Solun. Istnieją również dialekty północno-wschodnie.

3. 4 język macedoński

Najmłodsze i najbardziej słowiańskie języki literackie. Jej rozwój rozpoczął się w 1943 r., kiedy w toku walki wyzwoleńczej z hitleryzmem podjęto decyzję o przekształceniu Jugosławii w państwo federalne oparte na równości narodowej wszystkich jej narodów, w tym Macedończyków. Podstawą nowego języka literackiego były dialekty centralne (bitol, prilep, weles, kiczewo), gdzie wpływy języka serbskiego i bułgarskiego były stosunkowo słabsze. W 1945 r. przyjęto ujednoliconą pisownię, zbliżoną do grafiki w 1946 r. Wydano pierwsze gimnazjum szkolne.

Oprócz centralnej występują też dialekty północne i południowe. Północny dialekt rozciągający się na północ od Skoplja i Kumanowej, a także zajmujący Dolny Polog, charakteryzujący się cechami zbliżonymi do języka serbskiego. Południowy dialekt jest zróżnicowany.

4. Grupa języków wschodniosłowiańskich

4.1 Język rosyjski

Rosjanie stosują grafikę nawiązującą do cyrylicy. Z rozkazu Piotra I (1672-1725) alfabet sliański został zastąpiony tzw. „cywilnym”. Literom nadano bardziej zaokrąglony i prostszy kształt, nadający się zarówno do pisania, jak i drukowania; wyeliminowano wiele zbędnych liter. Alfabetu cywilnego, z pewnymi zmianami, posługują się wszystkie ludy słowiańskie, które nie posługują się alfabetem łacińskim. Wiodąca zasada ortografii rosyjskiej jest morfologiczna, chociaż często spotykamy elementy ortografii fonetycznej i tradycyjnej.

Język rosyjski dzieli się na dwa główne dialekty - północno-wielkorosyjski i południowy wielkorosyjski, między którymi dialekty środkowo-wielkoruski rozciągają się od szarego zachodu na południowy wschód w wąskim pasie, tworząc przejście między dwoma dialektami. Dialekty przejściowe mają w przeważającej części podłoże północne, na które później (po XVI w.) nawarstwiono cechy południoworuskie.

Dialekt północno-wielkoruski charakteryzuje się trzema głównymi cechami charakterystycznymi dla wszystkich jego dialektów: okaniem, rozróżnieniem samogłosek a oraz O nie tylko pod wpływem stresu, ale także w nieakcentowanych pozycjach, obecność g wybuchowe i - T(jednolity) w końcówce 3. osoby czas teraźniejszy czasowników. Są też brzęki i brzęki (nie dyskryminujące) C oraz h).

Południowo-wielkorosyjski dialekt charakteryzuje się acan, naichi ze szczeliny i -t ”(miękki) w trzeciej osobie czasowników.

4.2 Język ukraiński

Grafika ukraińska jest w zasadzie taka sama jak rosyjska. Osobliwością e jest przede wszystkim brak liter. e, b, s, e... Do transmisji mi w języku ukraińskim używa się kombinacji Siema oraz Oh... W znaczeniu oddzielającego ciała stałego b używany jest apostrof.

Terytorium języka ukraińskiego podzielone jest na trzy dialekty: północny (na północ od linii Sudża - Sumy - Kanev - Bielaja Cerkow - Żytormir - Wołodymyr-Wołyński), południowo-zachodni i południowo-wschodni (granica między nimi biegnie od Skwiry przez Humań, Ananiew do dolny przepływ Dniestru). Gwara południowo-wschodnia stanowiła podstawę ukraińskiego języka literackiego. Jego cechy w większości pokrywają się z systemem języka literackiego.

4.3 Język białoruski

Alfabet białoruski różni się od rosyjskiego następującymi cechami: samogłoska ten zawsze oznaczane literą i; list b jest nieobecny, a znaczenie oddzielające jest przekazywane z apostrofem; aby przekazać niesylabowe y, używa się indeksu górnego; zagubiony list SCH, ponieważ po białorusku nie ma takiego dźwięku, ale jest kombinacja cii... Ortografia białoruska oparta jest na zasadzie fonetycznej.

Terytorium języka białoruskiego podzielone jest na dwa dialekty: południowo-zachodni i północno-wschodni. Przybliżona granica między nimi przebiega wzdłuż linii Wilno – Mińsk – Rogaczow – Homel. Zasada podziału wynika z charakteru akanyi i kilku innych cech fonetycznych. Dialekt południowo-zachodni charakteryzuje się przede wszystkim niedysymilacyjnym acan i yakan. Należy zauważyć, że na granicy z językiem ukraińskim występuje szeroka gama przejściowych dialektów ukraińsko-białoruskich.

Język słowiański morfologiczny fonetyczny

Wniosek

Pojawienie się pisma słowiańskiego w drugiej połowie IX wieku. (863) miał wielkie znaczenie dla rozwoju kultury słowiańskiej. Stworzono bardzo doskonały system graficzny dla jednego z rodzajów mowy słowiańskiej, rozpoczęto prace nad tłumaczeniem niektórych fragmentów Biblii i stworzeniem innych tekstów liturgicznych. Język staro-cerkiewno-słowiański stał się językiem powszechnym dzięki wpływom Zachodu i konwersji na katolicyzm. Dlatego dalsze posługiwanie się językiem staro-cerkiewno-słowiańskim wiąże się głównie ze słowiańskim południem i wschodem. Użycie języka starosłowiańskiego jako języka literackiego doprowadziło do tego, że język ten został poddany przede wszystkim obróbce gramatycznej.

Język prasłowiański ma za sobą długą historię. To właśnie w czasie istnienia języka prasłowiańskiego rozwinęły się wszystkie główne charakterystyczne cechy języków słowiańskich. Wśród takich zjawisk należy zwrócić uwagę na główne zmiany fonetyczne i morfologiczne.

Literatura

1. Kondraszow N.A. Języki słowiańskie: Podręcznik. Podręcznik dla studentów filologii. specjalny, ped, w tow. - Wydanie 3., pererad. i dodaj. - M .: Oświecenie, 1986.

2. Językowy słownik encyklopedyczny pod redakcją V.N. Jarcewa

3. Kuzniecow PS Eseje o morfologii języka prasłowiańskiego. M., 1961.

4. Nachtigall R. Języki słowiańskie. M., 1963

5. Meye A. Wspólny język słowiański, przeł. z francuskiego, M., 1951.

6. Trubaczow WŁ. Etnogeneza i kultura starożytnych Słowian: badania językoznawcze. M., 1991.

Opublikowano na Allbest.ru

...

Podobne dokumenty

Języki słowiańskie w rodzinie języków indoeuropejskich. Cechy powstawania języka rosyjskiego. Język prasłowiański jako przodek języków słowiańskich. Standaryzacja mowy ustnej w Rosji. Pojawienie się odrębnych języków słowiańskich. Terytorium edukacji Słowian.

streszczenie dodane 29.01.2015


Interakcja języków i prawa ich rozwoju. Dialekty plemienne i powstawanie języków pokrewnych. Powstawanie indoeuropejskiej rodziny języków. Edukacja języków i narodowości. Kształtowanie się narodowości i ich języków w przeszłości, obecnie.

praca semestralna, dodana 25.04.2006


Ekspansja języków angielskiego, hiszpańskiego, francuskiego, portugalskiego, holenderskiego, rosyjskiego, która doprowadziła do pojawienia się mowy indoeuropejskiej na wszystkich kontynentach. Struktura rodziny języków indoeuropejskich. Skład grupy słowiańskiej, jej rozpowszechnienie.

prezentacja dodana 15.11.2016


Drzewo genealogiczne języków i sposób jego budowy. Wstawianie języków i izolowanie języków. Indoeuropejska grupa języków. Czukotka-Kamczatka i inne języki Dalekiego Wschodu. Język chiński i jego sąsiedzi. drawidyjski i inne języki Azji kontynentalnej.

streszczenie, dodane 31.01.2011


Języki Ameryki Północnej i Południowej, Afryki, Australii, Azji, Europy. Jakie są języki w krajach i czym się różnią. Jak języki wpływają na siebie nawzajem. Jak języki przychodzą i odchodzą. Klasyfikacja języków „martwych” i „żywych”. Cechy języków „świata”.

streszczenie, dodano 1.09.2017


Klasyfikacje języków świata, ich kryteria i czynniki. Istota klasyfikacji typologiczno-genealogicznej języków, ich odmian i cech dystynktywnych. Rodziny, gałęzie i grupy językowe we współczesnym świecie. Pojawienie się języków indoeuropejskich.

test, dodany 02.03.2010


Studium historii powstawania języków. Ogólna charakterystyka grupy języków indoeuropejskich. Języki słowiańskie, ich podobieństwa i różnice w stosunku do języka rosyjskiego. Ustalenie miejsca języka rosyjskiego na świecie i rozpowszechnienie języka rosyjskiego w krajach byłego ZSRR.

streszczenie dodane 14.10.2014


Pojęcie klasyfikacji języków. Klasyfikacja genealogiczna, typologiczna i obszarowa. Największe rodziny języków na świecie. Szukaj nowych typów klasyfikacji. Indoeuropejska rodzina języków. Rodziny języków ludów Azji Południowo-Wschodniej. Problem wyginięcia języków świata.

streszczenie, dodano 20.01.2016


Powstawanie języków romańskich w kontekście upadku Cesarstwa Rzymskiego i powstania państw barbarzyńskich. Strefy dystrybucji i główne zmiany w dziedzinie fonetyki. Pojawienie się ponaddialektowych języków literackich. Współczesna klasyfikacja języków romańskich.

streszczenie dodane 16.05.2015


System fonologiczny, temporalny, gramatyczny języków francuskiego i hiszpańskiego. Cechy podmiotu i orzeczenia. Części mowy. Kolejność słów w zdaniu. Cechy języków romańskich. Podobieństwa w ich gramatyce. Obszar ich dystrybucji.

Występują jednak różnice natury materialnej, funkcjonalnej i typologicznej, wynikające z wieloletniego samodzielnego rozwoju plemion i narodowości słowiańskich w różnych uwarunkowaniach etnicznych, geograficznych, historycznych i kulturowych, ich kontaktów z pokrewnymi i niepowiązanymi grupami etnicznymi.

W zależności od stopnia ich bliskości języki słowiańskie dzieli się zwykle na 3 grupy: wschodniosłowiańskie (rosyjski, ukraiński i białoruski), południowosłowiańskie (bułgarski, macedoński, serbsko-chorwacki i słoweński) oraz zachodniosłowiańskie (czeski). , słowacki, polski z gwarą kaszubską, która zachowała pewną niezależność genetyczną, górnołużycką i dolnołużycką). Znane są również małe lokalne grupy Słowian z własnymi językami literackimi. Tak więc Chorwaci w Austrii (Burgenland) mają swój własny język literacki oparty na dialekcie czakawskim. Nie wszystkie języki słowiańskie dotarły do ​​nas. Na przełomie XVII i XVIII wieku. język połabski zniknął. Rozmieszczenie języków słowiańskich w obrębie każdej grupy ma swoją własną charakterystykę (patrz języki wschodniosłowiańskie, języki zachodniosłowiańskie, języki południowosłowiańskie). Każdy język słowiański zawiera język literacki ze wszystkimi jego odmianami stylistycznymi, gatunkowymi i innymi oraz własnymi dialektami terytorialnymi. Proporcje wszystkich tych elementów w językach słowiańskich są różne. Czeski język literacki ma bardziej złożoną strukturę stylistyczną niż słowacki, ale ten drugi lepiej zachowuje specyfikę dialektów. Czasami dialekty jednego języka słowiańskiego różnią się silniej niż samodzielne języki słowiańskie. Na przykład morfologia dialektów sztokawskich i czakawskich języka serbsko-chorwackiego różni się znacznie głębiej niż morfologia języków rosyjskiego i białoruskiego. Często inaczej środek ciężkości identyczne elementy. Na przykład kategoria zdrobnienia w języku czeskim wyrażana jest w bardziej zróżnicowanych i zróżnicowanych formach niż w języku rosyjskim.

Spośród języków indoeuropejskich S. Najbliższe są mi języki bałtyckie. Ta bliskość stała się podstawą teorii „prajęzyka bałtosłowiańskiego”, zgodnie z którą prajęzyk bałtosłowiański, który później podzielił się na pro-bałtycki i prasłowiański, najpierw wyłonił się z indoeuropejskiego protojęzyk. Jednak większość współczesnych uczonych tłumaczy swoją szczególną bliskość długotrwałym kontaktem starożytnych Bałtów i Słowian. Nie ustalono, na jakim terytorium nastąpiło oddzielenie słowiańskiego kontinuum językowego od indoeuropejskiego. Można przypuszczać, że stało się to na południu tych ziem, które według różnych teorii należą do terytorium ojczyzny przodków słowiańskich. Istnieje wiele takich teorii, ale nie wszystkie z nich lokalizują ojczyznę przodków, w której mógłby znajdować się prajęzyk indoeuropejski. Na bazie jednego z dialektów indoeuropejskich (prasłowiański) powstał później język prasłowiański, który jest przodkiem wszystkich współczesnych języków słowiańskich. Historia języka prasłowiańskiego była dłuższa niż historia poszczególnych języków słowiańskich. Przez długi czas rozwijał się jako jeden dialekt o identycznej strukturze. Później pojawiają się warianty dialektu. Proces przejścia języka prasłowiańskiego i jego dialektów do samodzielnego S.i. była długa i trudna. Najaktywniej odbywało się to w drugiej połowie I tysiąclecia naszej ery. e. podczas formowania się wczesnych słowiańskich państw feudalnych na terytorium Europy Południowo-Wschodniej i Wschodniej. W tym okresie obszar osad słowiańskich znacznie się powiększył. Rozwijały się obszary różnych stref geograficznych o różnych warunkach przyrodniczych i klimatycznych, Słowianie nawiązywali relacje z ludami i plemionami na różnych etapach rozwoju kulturowego. Wszystko to znajduje odzwierciedlenie w historii języków słowiańskich.

Język prasłowiański został poprzedzony okresem języka prasłowiańskiego, którego elementy można odtworzyć za pomocą starożytnych języków indoeuropejskich. Język prasłowiański w swej głównej części jest rekonstruowany z wykorzystaniem danych S.i. różne okresy ich historii. Dzieje języka prasłowiańskiego dzieli się na 3 okresy: najstarszy – przed nawiązaniem ścisłego kontaktu językowego bałtosłowiańskiego, okres wspólnoty bałtosłowiańskiej oraz okres rozdrobnienia dialektalnego i początek formowania się samodzielne języki słowiańskie.

Indywidualność i oryginalność języka prasłowiańskiego zaczęła nabierać kształtu we wczesnym okresie. Wtedy ukształtował się nowy system sonantów samogłoskowych, konsonantyzm uległ znacznemu uproszczeniu, stopień redukcji upowszechnił się w ablaucie, korzeń przestał podlegać starożytnym ograniczeniom. Według losów środkowego palatyna k 'i g' język prasłowiański zaliczany jest do grupy satəm (sürdüce, pisati, prositi, por. lat.cor - cordis, pictus, precor; zürno, znati, zima, por. lat.granum, cognosco, hiems). Cecha ta była jednak realizowana niekonsekwentnie: zob. prasław. * kamy, * kosa, * gǫsь, * gordъ, * bergъ itd. Znaczące odchylenia od typu indoeuropejskiego reprezentuje morfologia prasłowiańska. Dotyczy to przede wszystkim czasownika, w mniejszym stopniu - imienia. Większość przyrostków powstała już na ziemi prasłowiańskiej. Słownictwo prasłowiańskie wyróżnia się dużą oryginalnością; już w początkowym okresie swego rozwoju język prasłowiański przeszedł szereg znaczących przeobrażeń w zakresie kompozycji leksykalnej. Zachowując w większości przypadków stary leksykalny fundusz indoeuropejski, stracił jednocześnie wiele starych leksemów indoeuropejskich (np. niektóre terminy z zakresu stosunków społecznych, przyrody itp.). Wiele słów zaginęło w związku z różnego rodzaju zakazami. Na przykład nazwa dębu, Indo-Europa, była zabroniona. perku̯os, skąd łac. kwercus. Stary indoeuropejski korzeń dotarł do nas tylko w imieniu pogańskiego boga Peruna. W językach słowiańskich powstało tabu dǫbъ, skąd Rusi. "Dąb", polski. dąb, wybrzuszenie. db, itp. Zaginęła indoeuropejska nazwa niedźwiedzia. Pozostaje tylko w nowym naukowym terminie „Arktyka” (por. gr. ἄρκτος). Słowo indoeuropejskie w języku prasłowiańskim zostało zastąpione tabu składem słownym medvědь „honey eater”. W okresie wspólnoty bałtosłowiańskiej Słowianie zapożyczyli wiele słów od Bałtów. W tym okresie sonanty samogłoskowe zaginęły w języku prasłowiańskim, na ich miejsce pojawiły się kombinacje dyftongowe w pozycji przed spółgłoskami, a sekwencja „sonant samogłoskowy przed samogłoskami” (smürti, ale umirati), intonacje (ostra i okalająca) stała się istotna funkcje. Najważniejszymi procesami okresu prasłowiańskiego była utrata sylab zamkniętych i zmiękczanie spółgłosek przed jotą. W związku z pierwszym procesem wszystkie starożytne kombinacje dyftongowe zamieniły się w monoftongi, sylabicznie gładkie, pojawiły się samogłoski nosowe, część zgłoskowa przesunęła się, co z kolei spowodowało uproszczenie grup spółgłoskowych, zjawisko dysymilacji międzysylabowej. Te pradawne procesy odcisnęły piętno na wszystkich współczesnych językach słowiańskich, co znajduje odzwierciedlenie w wielu przemianach: cf. Rosyjski „Zbierz - zbierz”; „Weź - weź”, „imię - imiona”, czeski. žíti – žnu, vzíti – vezmu; Serbo-Horv. zheti - prasa, uzeti - uzmȇm, ȉme - ȉmena... Zmiękczanie spółgłosek przed jotą znajduje odzwierciedlenie w postaci alternacji s – š, z – ž itd. Wszystkie te procesy miały silny wpływ na strukturę gramatyczną, na system fleksji. W związku ze zmiękczaniem spółgłosek przed jotą nastąpił proces tzw. pierwszego palatalizacji tylnego podniebienia: k> č, g> ž, x> š. Na tej podstawie, nawet w języku prasłowiańskim, powstawały alternatywy k: č, g: ž, x: š, które miały duży wpływ na nominalne i werbalne tworzenie wyrazów. Później zaczęła działać tzw. druga i trzecia palatalizacja tylnego podniebienia, w wyniku której powstały naprzemienne k: c, g: ʒ (z), x: s (š). Nazwisko zmieniło się w przypadkach i liczbach. Oprócz liczby pojedynczej i mnogiej istniała liczba podwójna, która później zaginęła w prawie wszystkich językach słowiańskich. Istniały nominalne łodygi, które służyły jako definicje. W późnym okresie prasłowiańskim pojawiły się przymiotniki zaimkowe. Czasownik miał rdzenie bezokolicznikowe i teraźniejsze. Pierwszy utworzył bezokolicznik, supin, aoryst, niedokonany, imiesłowy na -l, imiesłowy czynne czasu przeszłego na -vъ i imiesłowy bierne na -n. Z podstaw czasu teraźniejszego powstały czas teraźniejszy, tryb rozkazujący, imiesłów czynnego głosu czasu teraźniejszego. Później w niektórych językach słowiańskich zaczął powstawać na tej podstawie niedoskonałość.

Nawet w głębi języka prasłowiańskiego zaczęły powstawać formacje dialektalne. Najbardziej zwarta była ta grupa dialektów prasłowiańskich, na bazie której powstały później języki wschodniosłowiańskie. W grupie zachodniosłowiańskiej były 3 podgrupy: Lehite, Serbolic i czesko-słowacka. Najbardziej zróżnicowana dialektalnie była grupa południowosłowiańska.

Język prasłowiański funkcjonował w przedpaństwowym okresie dziejów Słowian, kiedy panowały plemienne stosunki społeczne. Znaczące zmiany nastąpiły w okresie wczesnego feudalizmu. Znalazło to odzwierciedlenie w dalszym zróżnicowaniu języków słowiańskich. Do XII-XIII wieku. nastąpiła utrata ultrakrótkich (zredukowanych) samogłosek ъ i ь charakterystycznych dla języka prasłowiańskiego. W niektórych przypadkach zniknęły, w innych przeszły w samogłoski pełnego wykształcenia. W rezultacie nastąpiły znaczące zmiany w budowie fonetycznej i morfologicznej języków słowiańskich. Języki słowiańskie doświadczyły wielu powszechnych procesów w zakresie składu gramatycznego i leksykalnego.

Po raz pierwszy języki słowiańskie otrzymały przetwarzanie literackie w latach 60-tych. 9c. Bracia Cyryl (Konstantyn Filozof) i Metody byli twórcami pisma słowiańskiego. Tłumaczyli teksty liturgiczne z języka greckiego na słowiański na potrzeby Wielkich Moraw. Zasadniczo nowy język literacki miał dialekt południowomacedoński (soluński), ale na Wielkich Morawach nabrał wielu lokalnych cech językowych. Został później rozwinięty w Bułgarii. W tym języku (zwanym zwykle językiem starosłowiańskim) najbogatsza oryginalna i tłumaczona literatura powstała na Morawach, Panonii, Bułgarii, Rosji i Serbii. Istniały dwa alfabety słowiańskie: głagolicy i cyrylicy. Od IX wieku. nie zachowały się żadne teksty słowiańskie. Najstarsze pochodzą z X wieku: napis Dobrudzha 943, napis cara Samuela 993 itd. Od XI wieku. zachowało się już wiele zabytków słowiańskich. Słowiańskie języki literackie epoki feudalnej z reguły nie miały ścisłych norm. Niektóre ważne funkcje pełniły języki obce (w Rosji – język starosłowiański, w Czechach i Polsce – łacina). Ujednolicenie języków literackich, rozwój norm pisania i wymowy, poszerzenie sfery użycia języka ojczystego - wszystko to charakteryzuje długi okres formowania się narodowych języków słowiańskich. Rosyjski język literacki przeszedł wielowiekową i złożoną ewolucję. Wchłonęła elementy ludowe i elementy staro-cerkiewno-słowiańskie, pod wpływem wielu języków europejskich. Rozwijał się bez przerwy przez długi czas. Inaczej przebiegał proces powstawania i historia wielu innych słowiańskich języków literackich. W Czechach w XVIII wieku. język literacki, który osiągnął w wiekach 14-16. wielka doskonałość, prawie zniknęła. W miastach dominował język niemiecki. W okresie odrodzenia narodowego czescy „przebudzeni” sztucznie wskrzesili język XVI wieku, który już wtedy był daleki od języka ojczystego. Cała historia czeskiego języka literackiego XIX i XX wieku. odzwierciedla interakcję starego języka książkowego i języka mówionego. Inaczej przebiegał rozwój słowackiego języka literackiego. Nie obciążony starymi tradycjami książkowymi, bliski jest językowi ludowemu. W Serbii przed XIX wiekiem. dominował język cerkiewno-słowiański wersji rosyjskiej. W XVIII wieku. rozpoczął się proces zbliżenia tego języka z ludem. W wyniku reformy przeprowadzonej przez V. Karadzica w połowie XIX wieku powstał nowy język literacki. Ten nowy język zaczął służyć nie tylko Serbom, ale także Chorwatom, w związku z czym zaczęto go nazywać serbsko-chorwackim lub chorwacko-serbskim. Język literacki macedoński powstał ostatecznie w połowie XX wieku. Słowiańskie języki literackie rozwinęły się i rozwijają w ścisłej komunikacji ze sobą. Do nauki języków słowiańskich patrz slawistyka.

• Meillet A., Wspólny język słowiański, przeł. z francuskiego, M., 1951;
• Bernstein S. B., Esej o gramatyce porównawczej języków słowiańskich. Wstęp. Fonetyka, M., 1961;
• jego, Esej o gramatyce porównawczej języków słowiańskich. Alternacja. Podstawy nominalne, M., 1974;
• Kuzniecow PS, Eseje o morfologii języka prasłowiańskiego. M., 1961;
• Nachtigall R., Języki słowiańskie, przeł. ze słoweńskiego, M., 1963;
• Wejście do porowato-historycznej vivchennya słowa mov. Wyd. OS Melnichuka, Kijów, 1966;
• Odrodzenie narodowe i formacja słowiańskich języków literackich, M., 1978;
• Boskowicza R., Podstawy gramatyki porównawczej języków słowiańskich. Fonetyka i słowotwórstwo, M., 1984;
• Birnbaum H., Język prasłowiański. Osiągnięcia i problemy jego rekonstrukcji, przeł. z angielskiego, M., 1987;
• Vaillant A., Grammaire comparée des langues slaves, t. 1-5, Lyon-P., 1950-77.

Budowa wyrazu, użycie kategorii gramatycznych, budowa zdania, system regularnych odpowiedników dźwiękowych, alternacje morfonologiczne. Tę bliskość tłumaczy się zarówno jednością pochodzenia języków słowiańskich, jak i ich długimi i intensywnymi kontaktami na poziomie języków i dialektów literackich. Występują jednak różnice natury materialnej, funkcjonalnej i typologicznej, wynikające z wieloletniego samodzielnego rozwoju plemion i narodowości słowiańskich w różnych uwarunkowaniach etnicznych, geograficznych i historyczno-kulturowych, ich kontaktów z pokrewnymi i niepowiązanymi grupami etnicznymi.

Języki słowiańskie ze względu na stopień ich bliskości dzieli się zwykle na 3 grupy: wschodniosłowiańskie (rosyjski, ukraiński i białoruski), południowosłowiańskie (języki bułgarski, macedoński, serbsko-chorwacki i słoweński) oraz zachodniosłowiańskie (czeski). , słowacki, polski z gwarą kaszubską, która zachowała pewną niezależność genetyczną, języki górnołużycki i dolnołużycki). Znane są również małe lokalne grupy Słowian z własnymi językami literackimi. Tak więc Chorwaci w Austrii (Burgenland) mają swój własny język literacki oparty na dialekcie czakawskim. Nie wszystkie języki słowiańskie dotarły do ​​nas. Pod koniec XVII - początek XVIII wieku. język połabski zniknął. Rozmieszczenie języków słowiańskich w obrębie każdej grupy ma swoją własną charakterystykę (patrz języki wschodniosłowiańskie, języki zachodniosłowiańskie, języki południowosłowiańskie). Każdy język słowiański zawiera język literacki ze wszystkimi jego odmianami stylistycznymi, gatunkowymi i innymi oraz własnymi dialektami terytorialnymi. Proporcje wszystkich tych elementów w językach słowiańskich są różne. Czeski język literacki ma bardziej złożoną strukturę stylistyczną niż słowacki, ale ten drugi lepiej zachowuje specyfikę dialektów. Czasami dialekty jednego języka słowiańskiego różnią się silniej niż samodzielne języki słowiańskie. Na przykład morfologia dialektów sztokawskich i czakawskich języka serbsko-chorwackiego różni się znacznie głębiej niż morfologia języków rosyjskiego i białoruskiego. Proporcje identycznych elementów są często różne. Na przykład kategoria zdrobnienia w języku czeskim wyrażana jest w bardziej zróżnicowanych i zróżnicowanych formach niż w języku rosyjskim.

Spośród języków indoeuropejskich najbliższe językom bałtyckim są języki słowiańskie. Ta bliskość stała się podstawą teorii „prajęzyka bałtosłowiańskiego”, zgodnie z którą prajęzyk bałtosłowiański, który później podzielił się na pro-bałtycki i prasłowiański, najpierw wyłonił się z indoeuropejskiego protojęzyk. Jednak większość współczesnych naukowców swoją szczególną bliskość tłumaczy długotrwałym kontaktem starożytnych Bałtów i Słowian. Nie ustalono, na jakim terytorium nastąpiło oddzielenie kontinuum językowego od indoeuropejskiego. Można przypuszczać, że działo się to na południe od tych ziem, które według różnych teorii należą do terytorium ojczyzny przodków słowiańskich. Istnieje wiele takich teorii, ale nie wszystkie z nich lokalizują ojczyznę przodków, w której mógłby znajdować się prajęzyk indoeuropejski. Na bazie jednego z dialektów indoeuropejskich (prasłowiański) powstał później język prasłowiański, który jest przodkiem wszystkich współczesnych języków słowiańskich. Historia języka prasłowiańskiego była dłuższa niż historia poszczególnych języków słowiańskich. Przez długi czas rozwijał się jako jeden dialekt o identycznej strukturze. Później pojawiają się warianty dialektu. Proces przejścia języka prasłowiańskiego i jego dialektów do niezależnych języków słowiańskich był długi i złożony. Najaktywniej miało to miejsce w drugiej połowie I tysiąclecia naszej ery, podczas formowania się wczesnosłowiańskich państw feudalnych na terenie Europy Południowo-Wschodniej i Wschodniej. W tym okresie obszar osad słowiańskich znacznie się powiększył. Rozwijały się obszary różnych stref geograficznych o różnych warunkach przyrodniczych i klimatycznych, Słowianie nawiązywali relacje z ludami i plemionami na różnych etapach rozwoju kulturowego. Wszystko to znajduje odzwierciedlenie w historii języków słowiańskich.

Język prasłowiański został poprzedzony okresem języka prasłowiańskiego, którego elementy można odtworzyć za pomocą starożytnych języków indoeuropejskich. Język prasłowiański w swej głównej części odtwarzany jest za pomocą tych języków słowiańskich z różnych okresów ich historii. Dzieje języka prasłowiańskiego dzieli się na trzy okresy: najstarszy – przed nawiązaniem bliskiego kontaktu językowego bałtosłowiańskiego, okres wspólnoty bałtosłowiańskiej oraz okres rozdrobnienia dialektycznego i początek formowania się samodzielne języki słowiańskie.

Indywidualność i oryginalność języka prasłowiańskiego zaczęła nabierać kształtu we wczesnym okresie. Wtedy to ukształtował się nowy system sonantów samogłoskowych, konsonantyzm stał się znacznie prostszy, w ablaucie rozpowszechniła się faza redukcji, a korzeń przestał podlegać starożytnym ograniczeniom. Według losów podniebienia średniego język prasłowiański zaliczany jest do grupy satəm („sьrdьce”, „pisati”, „prositi”, porównaj łac. „cor” – „cordis”, „pictus”, „precor” ; "zьrno", "znati", "Zima", porównaj łacińskie "granum", "cognosco", "hiems"). Cecha ta była jednak realizowana niekonsekwentnie: zob. Prasłowiańska „*kamy”, „*kosa”, „*gąsь”, „gordъ”, „bergъ” itd. Morfologia prasłowiańska wykazuje znaczne odchylenia od typu indoeuropejskiego. Dotyczy to przede wszystkim czasownika, w mniejszym stopniu - imienia. Większość przyrostków powstała już na ziemi prasłowiańskiej. Słownictwo prasłowiańskie wyróżnia się dużą oryginalnością; już w początkowym okresie swego rozwoju język prasłowiański przeszedł szereg znaczących przeobrażeń w dziedzinie kompozycji leksykalnej. Zachowując w większości przypadków stary indoeuropejski zasób leksykalny, zatracił jednocześnie wiele starych leksemów indoeuropejskich (np. niektóre terminy z zakresu stosunków społecznych, przyrody itp.). Wiele słów zaginęło w związku z różnego rodzaju zakazami. Na przykład zabroniono nazwy dębu - indoeuropejskiego „* perkuos”, skąd łaciński „quercus”. Stary indoeuropejski korzeń dotarł do nas tylko w imieniu pogańskiego boga Peruna. W językach słowiańskich powstało tabu „* dąbъ”, stąd rosyjski „dąb”, polski „dąb”, bułgarski „dab” itd. Indoeuropejska nazwa niedźwiedzia zaginęła. Pozostaje tylko w nowym terminem naukowym „Arktyka” (por. gr. „αρκτος”). Słowo indoeuropejskie w języku prasłowiańskim zostało zastąpione składem tabu słownym „* medvědь” – „zjadacz miodu”. W okresie wspólnoty bałtosłowiańskiej Słowianie zapożyczyli wiele słów od Bałtów. W tym okresie sonanty samogłoskowe zaginęły w języku prasłowiańskim, na ich miejsce pojawiły się kombinacje dyftongowe w pozycji przed spółgłoskami i ciąg „sonant samogłoskowy przed samogłoskami” („smürti”, ale „umirati”), intonacja (ostra i daszkiem) stały się istotnymi cechami. Najważniejszymi procesami okresu prasłowiańskiego była utrata sylab zamkniętych i zmiękczanie spółgłosek przed jotą. W związku z pierwszym procesem powstały wszystkie starożytne kombinacje dyftongowe w monoftongach, sylabicznie gładkie, nosowe samogłoski, sekcja zgłoskowa przesunęła się, co z kolei spowodowało uproszczenie grup spółgłoskowych, zjawisko dysymilacji międzysylabowej. Te pradawne procesy odcisnęły piętno na wszystkich współczesnych językach słowiańskich, co znajduje odzwierciedlenie w wielu przemianach: cf. Rosyjskie "zbieraj - zbieraj", "bierz - bierz", "imię - jen", czeski "žíti - žnu", "vzíti - vezmu", serbsko-chorwacki "zheti - naciskamy", "uzeti - uzm", "nazwisko - imiona”... Zmiękczenie spółgłosek przed jotą znajduje odzwierciedlenie w postaci naprzemian s/š, z/ž i innych. Wszystkie te procesy miały silny wpływ na strukturę gramatyczną, na system fleksji. W związku ze zmiękczaniem spółgłosek przed jotą nastąpił proces tzw. pierwszego podniebienia tylnego podniebienia: [k]> [č], [g]> [ž], [x]> [š ]. Na tej podstawie nawet w języku prasłowiańskim powstały alternatywy k / č, g / ž, x / š, które miały duży wpływ na tworzenie słów nominalnych i czasownikowych. później zaczęły działać tak zwane drugie i trzecie palatalizacje tylnego podniebienia, w wyniku których powstały naprzemienne k / c, g / z, x / s. Nazwisko zmieniło się w przypadkach i liczbach. Oprócz liczby pojedynczej i mnogiej istniała liczba podwójna, która później zaginęła w prawie wszystkich językach słowiańskich. Istniały nominalne łodygi, które służyły jako definicje. W późnym okresie prasłowiańskim pojawiły się przymiotniki zaimkowe. Czasownik miał rdzenie bezokolicznikowe i teraźniejsze. Od pierwszego powstały bezokolicznik, supin, aoryst, niedokonany, imiesłowy na „-l”, imiesłowy czasu przeszłego na „-vъ” i imiesłowy strony biernej na „-n”. Z podstaw czasu teraźniejszego powstały czas teraźniejszy, tryb rozkazujący, imiesłów czynnego głosu czasu teraźniejszego. Później w niektórych językach słowiańskich zaczął powstawać na tej podstawie niedoskonałość.

Nawet w głębi języka prasłowiańskiego zaczęły powstawać formacje dialektyczne. Najbardziej zwarta była ta grupa dialektów prasłowiańskich, na bazie której powstały później języki wschodniosłowiańskie. W grupie zachodniosłowiańskiej istniały trzy podgrupy: Lehitskaya, Serbolicheskaya i czesko-słowacka. Najbardziej zróżnicowana dialektycznie była grupa południowosłowiańska.

Język prasłowiański funkcjonował w przedpaństwowym okresie dziejów Słowian, kiedy panowały plemienne stosunki społeczne. Znaczące zmiany nastąpiły w okresie wczesnego feudalizmu. Znalazło to odzwierciedlenie w dalszym zróżnicowaniu języków słowiańskich. Do XII-XIII wieku. nastąpiła utrata superkrótkich (zredukowanych) samogłosek [b] i [b] charakterystycznych dla języka prasłowiańskiego. W niektórych przypadkach zniknęły, w innych przeszły w samogłoski pełnego wykształcenia. W rezultacie nastąpiły znaczące zmiany w budowie fonetycznej i morfologicznej języków słowiańskich. Języki słowiańskie doświadczyły wielu powszechnych procesów w zakresie składu gramatycznego i leksykalnego.

Po raz pierwszy języki słowiańskie otrzymały przetwarzanie literackie w latach 60-tych. IX wiek Bracia Cyryl (Konstantyn Filozof) i Metody byli twórcami pisma słowiańskiego. Tłumaczyli teksty liturgiczne z języka greckiego na słowiański na potrzeby Wielkich Moraw. W swej istocie nowy język literacki miał dialekt południowomacedoński (soluński), ale na Wielkich Morawach nabrał wielu lokalnych cech językowych. Został później rozwinięty w Bułgarii. W tym języku (zwanym zwykle językiem starosłowiańskim) najbogatsza oryginalna i tłumaczona literatura powstała na Morawach, Panonii, Bułgarii, Rosji i Serbii. Istniały dwa alfabety słowiańskie: głagolicy i cyrylicy. Od IX wieku. nie zachowały się żadne teksty słowiańskie. Najstarsze pochodzą z X wieku: napis Dobrudzhan 943, napis cara Samuela 993 itd. Od XI wieku. zachowało się już wiele zabytków słowiańskich. Słowiańskie języki literackie epoki feudalnej z reguły nie miały ścisłych norm. Niektóre ważne funkcje pełniły języki obce (w Rosji – język starosłowiański, w Czechach i Polsce – łacina). Ujednolicenie języków literackich, rozwój norm pisania i wymowy, poszerzenie sfery użycia języka ojczystego - wszystko to charakteryzuje długi okres formowania się narodowych języków słowiańskich. Rosyjski język literacki przeszedł wielowiekową i złożoną ewolucję. Wchłonęła elementy ludowe i elementy staro-cerkiewno-słowiańskie, pod wpływem wielu języków europejskich. Rozwijał się bez przerwy przez długi czas. Inaczej przebiegał proces powstawania i historia wielu innych słowiańskich języków literackich. W Czechach w XVIII wieku. język literacki, który osiągnął w XIV-XVI wieku. wielka doskonałość, prawie zniknęła. Miasta były zdominowane przez Niemiecki... W okresie odrodzenia narodowego czescy „przebudzeni” sztucznie wskrzesili język XVI wieku, który już wtedy był daleki od języka narodowego. Cała historia czeskiego języka literackiego XIX-XX wieku. odzwierciedla interakcję starego języka książkowego i języka mówionego. Inaczej przebiegał rozwój słowackiego języka literackiego. Nie obciążony starymi tradycjami książkowymi, bliski jest językowi ludowemu. W Serbii do XIX wieku. dominował język cerkiewno-słowiański wersji rosyjskiej. W XVIII wieku. rozpoczął się proces zbliżenia tego języka z ludem. W wyniku reformy przeprowadzonej przez V. Karadzica w połowie XIX wieku powstał nowy język literacki. Ten nowy język zaczął służyć nie tylko Serbom, ale także Chorwatom, w związku z czym zaczęto go nazywać serbsko-chorwackim lub chorwacko-serbskim. Język literacki macedoński powstał ostatecznie w połowie XX wieku. Słowiańskie języki literackie rozwinęły się i rozwijają w ścisłej komunikacji ze sobą. Języki słowiańskie są przedmiotem studiów slawistycznych.

Nowo narodzony